Aansprakelijkheid bij arbeidsongevallen

Elke onderneming doet er alles aan om arbeidsongevallen te voorkomen. Toch loopt het wel eens mis, ook in de recyclagesector. Bij een ernstig arbeidsongeval gebeurt almaar vaker dat het Openbaar Ministerie aanstuurt op strafrechtelijke vervolging van managers en bestuurders. Stefan Van Caillie, Corporate Consultant bij Group Casier, beantwoordt enkele veelgestelde vragen over arbeidsongevallen en aansprakelijkheid en legt uit welke verzekeringen de beste bescherming bieden.

Wettelijk gezien is een arbeidsongeval (AO)

• een plotselinge gebeurtenis,
• met een letsel tot gevolg,
• veroorzaakt door één of meerdere uitwendige oorzaken,
• met een oorzakelijk verband tussen het ongeval en het letsel,
• gebeurd tijdens en als gevolg van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst.

Een licht arbeidsongeval is een ongeval

• waarvoor eerste hulp op de werkplek volstaat,
• waarvoor geen tussenkomst van een dokter nodig is,
• dat niet tot loonverlies en arbeidsongeschiktheid van het slachtoffer heeft geleid.

Bij een licht ongeval volstaat het dat de werkgever dit noteert in een EHBO-register. Een arbeidsongevallenaangifte is in dit geval niet nodig. In de vragen en antwoorden hieronder focussen we uitsluitend op ernstige arbeidsongevallen.

Een ernstig arbeidsongeval (EAO) is een arbeidsongeval dat voldoet aan de volgende criteria uit de Codex over het welzijn op het werk:

• Ofwel gaat het om een dodelijk arbeidsongeval.
• Ofwel is het ongeval te wijten aan een 'afwijkende gebeurtenis' die vermeld is in Codex bijlage I.6-1 en/of aan een 'betrokken voorwerp' dat vermeld is in Codex bijlage I.6-2 en heeft het ongeval geleid tot blijvende verwondingen of tijdelijke verwondingen die vermeld zijn in Codex bijlage I.6-3.

Voor een ernstig arbeidsongeval moet de werkgever altijd een 'omstandig verslag' opmaken en aan de inspectie Toezicht Welzijn op het Werk (TWW) bezorgen. Dodelijke en ernstige arbeidsongevallen met blijvende ongeschiktheid moeten bovendien onmiddellijk worden gemeld aan het TWW. De regionale directie zal een onderzoek uitvoeren, waaruit een 'Pro Justitia' kan voortkomen. Daarin worden formeel de inbreuken op de Welzijnswet vastgesteld. Op basis van dit onderzoek beslist het Arbeidsauditoraat of de zaak voor de strafrechter wordt gebracht.

Meer lezen over de procedure na een ernstig arbeidsongeval.

Iedereen die door zijn of haar fout schade heeft toegebracht aan een ander, is daarvoor aansprakelijk en moet de schade vergoeden. Op het vlak van arbeidsongevallen is daar een belangrijke correctie op in de vorm van immuniteit. Als werkgever bent u verplicht om een arbeidsongevallenverzekering af te sluiten. Deze verzekering dekt de aansprakelijkheid zonder dat er een fout moet aangetoond worden. Als tegenprestatie garandeert de wet burgerlijke immuniteit voor de werkgever, de aangestelden (directieleden, management) en de lasthebbers (bestuurders, zaakvoerders). Daardoor zijn deze personen beschermd tegen burgerrechtelijke schadeclaims van het slachtoffer, van de rechthebbenden / nabestaanden en van de arbeidsongevallenverzekering, ongeacht de aard van de schade. Alleen in bepaalde uitzonderlijke gevallen wordt die 'immuniteit' doorbroken.

Meer lezen over burgerlijke aansprakelijkheid bij arbeidsongevallen.

Als het onderzoek van het TWW uitwijst dat er onvoldoende veiligheidsmaatregelen werden genomen om het ongeval te voorkomen of omdat er geen toezicht was op de naleving van de veiligheidsmaatregelen, kunnen zowel de werkgever, de aangestelden als de lasthebbers strafrechtelijk vervolgd worden. Voor inbreuken tegen de Welzijnswet kunnen zij gesanctioneerd worden met geldboetes of zelfs een exploitatieverbod / bedrijfssluiting en bij inbreuken van niveau 4 zelfs met een gevangenisstraf van zes maanden tot drie jaar. Deze sancties zijn opgenomen in het Sociaal Strafwetboek.

De verzekering BA Ondernemingen verzekert uw burgerlijke aansprakelijkheid als bedrijfsleider of zelfstandige en die van uw vennoten, uw personeelsleden en ruimer gesteld van iedereen die deel uitmaakt van uw onderneming voor de uitoefening van de bedrijfsactiviteiten.

De aansprakelijkheid van de bestuurders voor het beheer van de onderneming wordt niet gedekt door de BA Ondernemingen. Daarom doet u er als bedrijf goed aan om een bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering af te sluiten, ook bekend als een D&O-polis (Directors & Officers Liability).

Een D&O-polis dekt de financiële gevolgen die voortvloeien uit de aansprakelijkheid van de bestuurders voor schade die door de onderneming of door derden geleden is. Deze verzekering komt tussen zodra er verdedigingskosten zijn, zowel voor burgerrechtelijke vervolging als voor strafrechtelijke. Eventueel opgelegde boetes of straffen zijn niet gedekt.

In de D&O zijn zowel de bestuurders in rechte als de bestuurders in feite verzekerd. Dus ook de manager, de CFO, de CRO of zelfs de DPO genieten van de dekking. Dat is belangrijk want ook zij kunnen gedagvaard worden!

Als de specifieke dekking voor de vennootschap wordt genomen, is ook de onderneming als rechtspersoon financieel beschermd.

Meer lezen over de bestuurdersaansprakelijksheidverzekering (D&O).

Group Casier ontwierp deze aanvulling op de D&O-polis voor het geval de D&O niet tussenkomt of weigert tussen te komen. Management Legal Assistance (MLA) is bedoeld voor zaakvoerders, bestuurders en gevolmachtigden van een rechtspersoon en zijn filialen, die een bijzondere eigen verantwoordelijkheid dragen in de uitvoering van hun mandaat of opdracht. De verzekering waarborgt rechtsbijstand voor schade die zich kan voordoen bij de uitoefening van de beschreven functies en die tot het bijzondere risico van deze beroepen behoort.

Meer lezen over de verzekering Management Legal Assistance.

Wij hopen dat uw onderneming gespaard blijft van arbeidsongevallen en dat u alles in het werk stelt om die te voorkomen. Mocht zich toch een arbeidsongeval voordoen, weet dan dat een verzekering D&O, eventueel aangevuld met een verzekering Management Legal Assistance, de nodige bescherming kan bieden. Er bestaan dus wel degelijk verzekeringsformules om zowel bestuurders, managers als de onderneming als rechtspersoon financieel te beschermen bij vervolging na een ernstig arbeidsongeval.

Hebt u vragen over dit thema of wenst u een verkennend gesprek over onze voorstellen voor uw arbeidsongevallenverzekering, verzekering Burgerlijke Aansprakelijkheid, D&O of Management Legal Assistance? Neem dan contact op met Stefan Van Caillie, s.van.caillie@casier.be.